Đề bài: Phân tích diễn biến tâm trạng của Dế Mèn trước cái chết của Dế Choắt.
Bài làm
Tuổi trẻ là quãng thời gian bắt đầu quá trình hoàn thiện bản thân, có lẽ đây cũng là lúc người ta hãy mắc vào nhiều sai lầm nhất, có những sai lầm để lại những bài học và cả sự ân hận. Giống như Dế Mèn trong chuyện “Dế Mèn phưu lưu kí” của Tô Hoài đã có bài học đường đời đầu tiên vậy. Đó là khi tại Dế Mèn mà Dế Choắt phải bỏ mạng. Trước cái chết của Dế Choắt, Dế Mèn không hỏi ân hận tột cùng.
Dế Choắt là láng giềng của Dế Mèn. Cái tên Dế Choắt là do Dế Mèn đặt ra với thái độ mỉa mai, chế giễu. Dế Mèn là kẻ cả, trịch thượng với Dế Choắt, nhìn Dế Choắt với con mắt khinh thường, chê bai mỉa mai châm biếm bởi Dế Choắt là một kẻ xấu xí và bệnh tật còn Dế Mèn thì là một con Dế khỏe mạnh và đẹp đẽ. Vì thế khi Choắt nhờ Mèn đào hộ cái nghách thông nag nhà Mèn, Mèn đã từ chối thẳng thừng không nể tình gì. Sau đó, cái tính kiêu căng không coi ai ra gì của Mèn đã khiến Choắt gặp nạn. Mèn thừa cơ chị Cốc đến bắt tôm bắt tép mà hát nghêu ngao trêu vào chị Cốc khiến Cốc tức giận nhưng kẻ dám trêu chị lại nhanh chân chui tọt vào tổ từ lâu. Nhân Dế Choắt ở đó, chị liền trút giận và người chú Choắt bé nhỏ tội nghiệp. Choắt đã ốm yếu, nay còn bị cái mỏ như cái dùi sắt của chị giáng cho mấy đòn, Choắt không dậy được chỉ nằm thoi thóp. Dế Mèn lúc này mới chui ra khỏi tổ để xem Dế Choắt. Lúc đầu, Dế Mèn còn chưa rõ tình trạng của Dế Choắt nên còn thờ ơ, trịch thượng, giống như vẫn chưa nhận ra mức độ nghiêm trọng của điều tệ hại mình vừa gây ra nên trước những tiếng kêu khóc vô cùng thảm thiết của Choắt, Dế Mèn thản nhiên như không hỏi một câu ngớ ngẩn:
-Sao? Sao?
Thấy tình trạng của Dế Choắt bất thường, Dế Mèn mới thấy hoảng loạn, lo sợ, cậu mới nâng đầu Choắt lên mà than: “Tôi hối lắm! Tôi hối hận lắm!” Khi này, Dế Mèn nhìn thấy nguy cơ Dế Choắt sẽ không qua được, cậu mới biết hối hận vì những chuyện vô nghĩa lí mình đã làm, chỉ vì môt chút ngông nghênh đùa cợt mà đã hại chết Dế Choắt. Nghe những lời trăn trối cuối cùng của Choắt, Mèn lại càng ân hận, lúc bấy giờ cậu đã ngộ ra được điều quý giá: ” Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình đấy”.
Đến khi Choắt tắt hơi thở lìa đời, Dế Mèn “vừa thương vừa ăn năn tội mình”. Dế Mèn mới là người có lỗi, đáng ra người nằm đây phải là Dế Mèn mới đúng, chỉ tội nghiệp Dế Choăt vô tội. Dế Mèn đã đem xác Dế Choắt chôn vào một vùng cỏ bùm tum, đắp thành một nấm mộ to, đứng lặng giờ lâu để nghĩ về bài học đường đời đầu tiên- một bài học đáng giá đã phải đổi bằng mạng của cả người láng giềng đáng quý.
Có lẽ sau bài học này Dế Mèn sẽ bỏ thói ngạo mạn không coi ai ra gì bởi cậu đã biết cái giá của nó cao thế nào. Đó cũng là bài học cho chính con người chúng ta.