Sông nước Cà Mau là một bài học vô cùng thú vị, nằm trong khung chương trình Ngữ văn 6 của tác giả Đoàn Giỏi. Bài học miêu tả được cảnh sông nước, cảnh đẹp của phiên chợ, sông nước ở Cà Mau cho ta hiểu biết hơn nữa với cảnh vật, con người Nam Bộ chất phác và bình dị. Hãy cùng theo dõi bài soạn văn Sông nước Cà Mau ngay dưới đây nhé!
Soạn bài Sông nước Cà Mau của tác giả Đoàn Giỏi
Bài làm
Câu 1: Em hãy cho biết bài văn sông nước Cà Mau miêu tả cảnh gì? Theo trình tự như thế nào? Em hãy dựa vào trình tự ấy em hãy tìm bố cục của bài văn.
Trả lời:
a) Chúng ta có thể nhận thấy được bài văn miêu tả về cảnh quan sông nước vùng Cà Mau ở cực Nam Tổ quốc. Về phần trình tự miêu tả trong bài đi từ những ấn tượng chung nhất về thiên nhiên vùng đất Cà Mau, sau đó tác giả tập trung miêu tả, thuyết minh về các con kênh rạch, sông ngòi cùng với cảnh vật hai bên bờ. Cho đến cuối cùng là cảnh chợ Năm Căn họp ngay trên mặt sông thật đặc biệt.
b) Bài văn Sông nước Cà Mau chia thành ba đoạn:
– Đoạn 1: Từ đầu cho đến “ lặng lẽ một màu xanh đơn điệu” – Miêu tả được những ấn tượng chung ban đầu về thiên nhiên Cà Mau.
– Đoạn 2: Đoạn tiếp theo cho đến “ khói sóng ban mai” – Đoạn này cũng đã miêu tả và nói về các kênh rạch ở vùng Cà Mau và tác giả đã tập trung miêu tả con sông Năm Căn rộng lớn biết nhường nào.
– Đoạn 3: Đoạn còn lại: Miêu tả được cảnh chợ Năm Căn đông vui, trù phú và nhiều màu sắc độc đáo.
c) Xét về phần vị trí quan sát của người miêu tả là ở trên thuyền. Có lẽ rằng cũng chính vị trí ấy giúp người miêu tả có thể miêu tả lần lượt và chi tiết nhất về các con sông, kênh rạch và giúp nhà văn cũng có thể khắc họa được cảnh vật hai bên bờ, có thể dừng lại miêu tả kĩ hoặc lướt qua.
Câu 2: Ngay trong đoạn văn (từ đầu đến lặng lẽ một màu xanh đơn điệu) tác giả diễn tả ấn tượng ban đầu bao trùm vẻ sông nước vùng Cà Mau. Thì những ấn tượng ấy như thế nào và được cảm nhận qua những giác quan nào?
Trả lời:
Chúng ta có thể nhận thấy được ấn tượng nổi bật ban đầu về vùng Cà Mau là không gian rộng lớn mênh mông của một vùng đất này với sông ngòi, kênh rạch dường như nó cứ bủa giăng chi chít và tất cả được bao trùm trong màu xanh của trời, nước, của rừng cây ở nơi đây vậy.
Tiếp đến đó chính là những ấn tượng ấy được cảm nhận bằng thị giác và thính giác, đặc biệt là cảm giác thật đẹp, mới lạ về chính màu xanh bao trùm và tiếng rì rào bất tận của rừng cây, của sóng và gió.
Câu 3: Thông qua đoạn văn nói về cách đặt tên cho các dòng sông, con kênh ở vùng Cà Mau, em có nhận xét gì về các địa danh ấy? Em hãy cho biết những địa danh này gợi ra đặc điểm gì về thiên nhiên vùng Cà Mau?
Trả lời:
Có thể nhận thấy được chính cách đặt tên cho các dòng sông, con kênh ở đây dường như cũng không phải bằng những danh từ mĩ lệ, mà chúng ta cứ theo đặc điểm riêng biệt của nó mà tạo thành tên như các cái tên: Chà Là, Cái Keo, Bảy Háp, Múi Giầm, Ba Klúa … Tất cả những cái tên này dường như cũng đã có sức mạnh như góp phần làm nên màu sắc địa phương không thể trộn lẫn, hay không thể nhạt nhòa được với các vùng sông nước khác.
Chính với cách đặt tên như thế cũng lại đã cho thấy thiên nhiên ở đây còn rất tự nhiên, hoang dã, phong phú, không dừng lại ở đó thì con người sống rất gần với thiên nhiên.
Soạn bài Sông nước Cà Mau của tác giả Đoàn Giỏi
Câu 4: Các em hãy đọc đoạn văn từ “Thuyền chúng tôi chèo thoát qua” đến “sương mù và khói sóng ban mai” và trả lời các câu hỏi sau:
a) Tìm những chi tiết thể hiện sự rộng lớn, hùng vĩ của dòng sông và rừng đước.
b) Trong câu “Thuyền chúng tôi chèo thoát qua kênh Bọ Mắt, đổ ra con sông cửa lớn, xuôi về Năm Căn ” có những động từ nào chỉ cùng một hoạt động của con thuyền? Nếu thay đổi trình tự những động từ ấy trong câu thì có ảnh hưởng gì đến nội dung được diễn đạt không? Nhận xét về sự chính xác và tinh tế trong cách dùng từ của tác giả ở câu này?
c) Tìm trong đoạn văn những từ miêu tả màu sắc của rừng đước và nhận xét vẽ cách miêu tả màu sắc của tác giả.
Trả lời:
a) Thông qua những chi tiết thể hiện sự rộng lớn, hùng vĩ của dòng sông, rừng đước đó là:
– Con sông dường như rộng hơn ngàn thước;
– Nước của sông ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác;
– Cá nước dường như bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng bạc trắng;
– Không chỉ có vậy thì rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận.
b) Tiếp đến cũng chính là các động từ có trong câu: thoát, qua, đổ ra, xuôi vé. Không thể thay đổi trình tự các động từ có ở trong câu vì như thế sẽ làm sai lạc nội dung. Và đặc biệt là sự diễn tả được những trạng thái hoạt động của con thuyền trong mỗi khung cảnh.
+ Thoát qua: Lúc này đây hình ảnh con thuyền vượt qua một nơi khó khăn, nguy hiểm;
+ Đổ ra: Hình ảnh con thuyền từ con kênh nhỏ ra dòng sông lớn hơn, rộng lớn hơn.
+ Xuôi về: Hình ảnh con thuyền nhẹ nhàng xuôi theo dòng nước ở nơi dòng sống êm ả.
C, Chính những từ miêu tả màu sắc của rừng đước đó chính là các màu xanh lá mạ, màu xanh rêu, màu xanh chai lọ. Thực sự chính những từ ngữ ấy chỉ cùng một màu xanh đã miêu tả các lớp cây đước từ non đến già thật đẹp, cứ trùng trùng lớp lớp.
Câu 5: Cho biết những chi tiết, hình ảnh nào về chợ Năm Căn thể hiện được sự tấp nập, đông vui, trù phú và độc đáo của chợ vùng Cà Mau?
Trả lời:
Chúng ta có thể nhận thấy được chính những chi tiết thể hiện sự đông vui, tấp nập của chợ Năm Căn được thể hiện đó là:
– Đó chính là chợ cũng chủ yếu họp ngay trên sông nước với những nhà bè như những khu phố nổi và hơn nữa cũng lại có những con thuyền bán hàng len lỏi mọi nơi, người ta cũng lại có thể mua mọi thứ mà không cần bước ra khỏi thuyền.
– Thông qua đấy ta nhận thấy được một sự đa dạng về màu sắc, trang phục, tiếng nói của người bán hàng thuộc nhiều dân tộc có thể nhắc đến như người Hoa, Miên, người Chà Châu Giang…
Câu 6: Thông qua bài văn này, em cảm nhận được gì về vùng Cà Mau cực Nam của Tổ quốc?
Trả lời:
Thông qua chính bài văn ta hình dung cảnh thiên nhiên của vùng cực Nam Tổ quốc hiện lên dường như cũng thật rộng hoang dã và hùng vĩ, đặc biệt là những dòng sông và rừng đước. Có thể nhận thấy được chính cảnh chợ Năm Căn là hình ảnh trù phú, và cũng thật độc đáo tấp nập về sinh hoạt của con người vùng đất màu mỡ ấy.
Sông nước Cà Mau được đánh giá là một bài học hay. Để có thể nắm vững được bài thì các em cũng phải học thật nghiêm túc. Hơn hết là phải chuẩn bị bài, soạn bàu trước khi dến lớp.
Chúc các em học thật tốt!
Minh Nguyệt
Sau đây là một số bài soạn có trong chương trình văn 6, các em có thể tham khảo thêm:
Soạn bài Sự việc và nhân vật trong văn tự sự
Soạn bài Thánh Gióng
Soạn bài Bức tranh của em gái tôi
Soạn bài Cây bút thần