Cảm nghĩ của em về bài “Cảnh khuya”

Đề bài: Em hãy nêu cảm nghĩ của em về bài “Cảnh khuya”

Bài làm

Bài thơ đặc sắc “Cảnh khuya” đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh viết vào năm 1947, khi mà quân và dân ta đang thắng lớn trên chiến trường Việt Bắc. Và các chiến thắng ở Sông Lô, Đoan Hùng đã đi vào lịch sử bằng những nét vàng chói lọi đầu tiên của ta trong chín năm kháng chiến chống Pháp. Bài thơ dường như đã thể hiện cảm hứng yêu nước mãnh liệt dạt dào ánh sáng và âm thanh. Đó chính là thứ ánh sáng của trăng Việt Bắc, của lòng yêu nước sâu sắc:

Tiếng suối trong như tiếng hát xa

Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa

Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,

Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà

Cùng với các bài thơ nổi tiếng “Cảnh rừng Việt Bắc”, “Đi thuyền trên sông Đáy” thì bài thơ “Cảnh khuya” đã thể hiện tình yêu thiên nhiên, yêu nước sâu sắc của Bác trong một đêm trăng nơi núi rừng Việt Bắc.

Với hai câu thơ đầu trong bài thơ tả cảnh đêm khuya hoang vắng nơi núi rừng Việt Bắc. Trăng dường như càng về đêm càng sáng. Ánh trăng lúc về đêm như đã lan toả bao phủ khắp mặt đất. Đêm vắng, dường như tiếng suối nghe càng rõ. Tiếng suối chảy thật êm đềm nghe như rất trong rì rầm từ xa vọng đến. Và chính với cảm nhận của Bác thật tinh tế, nghe suối chảy mà cảm nhận được mức độ xanh trong của dòng nước. Tiếng suối trong đêm khuya đượ cví như tiếng hát xa dịu êm vang vọng nó như nhịp điệu của bài hát trữ tình sâu lắng. Đó có thể là nghệ thuật lấy động tả tĩnh, tiếng suối rì rầm êm ả, sự vắng lặng trong đêm chiến khu. Tiếng suối cũng như hòa vào tiếng hát là nét vẽ tinh tế gợi tả núi rừng chiến khu thời máu lửa mang sức sống và hơi ấm của con người:

Tiếng suối trong như tiếng hát xa

Tiếng suối nghe sao mà như thật êm đềm thơ mộng đến thế. Nó dường như những giọt của cây đàn cầm vang vọng bên tay. Vào đầu thế kỷ XX Nguyễn Khuyến đã từng viết về dòng suối như sau:

Cũng có lúc chơi nơi dặm khách

Tiếng suối nghe róc rách lưng đèo…

Ta có thẻ thấy mỗi một vần thơ, mỗi một khung cảnh, âm thanh của suối chảy được cảm nhận tinh tế khác nhau. Sau tiếng suối nghe như tiếng hát xa kia là trăng chiến khu. Ánh trăng chiến khu sao mà sáng và đẹp đến thế. Tầng cao chính là trăng, tầng giữa là cổ thụ, tầng thấp là hoa – hoa rừng. Dường như cả núi rừng Việt Bắc đang tràn ngập dưới ánh trăng. Ánh trăng bao phủ khắp không trung mát dịu, len lỏi xuyên qua kẽ lá, tán cây, ánh trăng như âu yếm, hoà quyện cùng thiên nhiên cây cỏ. Ánh trăng cũng như đã xoáy và lồng vào những tán lá của cây cổ thụ kia. Và trên mặt đất những đoá hoa rừng đang ngậm sương đêm cùng với bóng cổ thụ đan xen trên mặt đất. Đêm thanh, trên không trung dường như chỉ có vầng trăng ngự trị. Đêm vắng, trăng thanh mặt đất cỏ cây như ngừng thở để đón đợi ánh trăng mát lạnh dịu hiền mơn man ôm ấp:

Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa

Có thể nói chữ lồng điệp lại hai lần đã nhân hoá vầng trăng, cổ thụ và hoa. Trăng như người mẹ hiền đang tiếp cho muôn vật trần gian dòng sữa ngọt ngào. Trăng trở nên thi vị, trữ tình lãng mạn. Chữ lồng gợi cho ta nhớ đến những câu thơ sau trong Chinh phụ ngâm:

Hoa giãi nguyệt, nguyệt in một tấm

Nguyệt lồng hoa, hoa thắm từng bông,

Nguyệt hoa hoa nguyệt trùng trùng…

Trong câu thơ ta dễ nhân thấy có tiểu đối trăng lồng cổ thụ / bóng lồng hoa tạo sự cân xứng trong bức tranh về trăng, ngôn ngữ thơ trang trọng, thật điêu luyện tạo nên bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp tràn đầy chất thơ. “Cảnh khuya” như trong sáng, lung linh huyền ảo. Đọc vần thơ ta nghe như có nhạc, có hoạ, bức tranh cảnh núi rừng Việt Bắc thơ mộng biết bao. Người xưa từng nói thi trung hữu hoạ, thi trung hữu nhạc quả thật không sai. Đối với Bác trăng đã trở nên tri âm tri kỷ nên làm sao có thể hờ hững trước cảnh đẹp đêm nay. Trong ngục tối bị giam cầm, trước ánh trăng tuyệt đẹp Bác Hồ cũng đã có những vần thơ tuyệt diệu:

Trong tù không rượu cũng không hoa

Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ…

(Ngắm trăng)

Một thi sĩ với tâm hồn thanh cao đang sống những giây phút thần tiên giữa cảnh khuya chiến khu Việt Bắc. Giữa bức tranh thiên nhiên rộng lớn và hữu tình như vậy, tâm trạng thi sĩ bỗng vút cao thả hồn theo cảnh đẹp đêm trăng bởi đêm nay Bác không ngủ. Trước cảnh đẹp đêm trăng: có suối, có hoa lá, núi ngàn, và cả tâm trạng của Bác. Bác không chỉ xúc động trước cảnh đẹp thiên nhiên mà:

Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ

Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà

Nước nhà đang bị giặc xâm lăng, tàn phá và giày xéo đã có biết bao đồng chí đang bị gông cùm xiềng xích. Cuộc đời còn rất nhiều những lầm than cơ cực, bao năm Bác bôn ba hải ngoại tìm đường cứu nước nhà và giải phóng dân tộc khỏi ách nô lệ lầm than. Và khi nay nước nhà còn đang chìm trong khói lửa đạn bom lòng Bác sao có thể ngủ yên giấc được. Chưa ngủ không hẳn chỉ vì cảnh đẹp đêm nay mà chưa ngủ vì nỗi nước nhà.

Có thể nói nỗi nhớ nhà lo cho nước nhà làm cho trái tim Bác luôn thổn thức. Bác thức trong đêm khuya trằn trọc băn khoăn không sao ngủ được. Có thể nói rằng lòng yêu nước sâu sắc mãnh liệt xiết bao. Đã có biết bao đêm Bác Hồ của chúng ta cũng đã mất ngủ như vậy

Một canh, hai canh, lại ba canh

Trằn trọc băn khoăn giấc chẳng thành

Canh bốn, canh năm vừa chợp mắt

Sao vàng năm cánh mộng hồn quanh

(Không ngủ được)

Và có thể nói hình ảnh sao vàng đẹp đẽ chính là tự do độc lập, niềm thao thức mơ ngày mai ánh hồng soi đất nước hoà bình. Đó chính là một tâm hồn nghệ sĩ thanh cao lồng trong cốt cách người chiến sĩ cộng sản kiên trung. Có thể nói cảm hứng thiên nhiên chan hoà với cảm hứng yêu nước tha thiết của Bác.

Bài thơ “Cảnh khuya” được xm là bài thơ thất ngôn tứ tuyệt cực hay, là một trong những bài thơ trăng đẹp nhất của Bác. Giữa chốn rừng Việt Bắc lạnh lẽo mà lại tràn ngập ánh trăng, lòng Bác luôn thao thức vì nỗi nước nhà. Đó còn là một nét đẹp riêng của bài thơ, cảm hứng thiên nhiên nhiên chan hoà trong lòng yêu nước sâu sắc. Bác thương dân, lo cho nước, yêu trăng… như dẫn hồn ta vào giấc mộng đẹp. Đọc thơ Bác giúp chúng ta càng biết ơn, yêu kính Bác Hồ Chí Minh hơn.