Đề bài: Soạn Bài Tìm Hiểu Chung Về Văn Bản Thuyết Minh
Bài làm
I. VAI TRÒ VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA VĂN BẢN THUYẾT MINH
1. Văn bản thuyết minh trong đời sống con người
– Những văn bản sgk (tr114-115) trình bày, giới thiệu, giải thích các vấn đề:
- Văn bản Cây dừa Bình Định: trình bày lợi ích của cây dừa. Lợi ích này gắn liền với những đặc điểm của cây dừa Bình Định mà cây khác không có.
- Văn bản Tại sao lá cây có màu xanh lục: Giải thích về tác dụng của chất diệp lục làm cho người ta thấy cây có màu xanh.
- Văn bản Huế: Giới thiệu Huế với tư cách là 1 trung tâm văn hóa nghệ thuật lớn của Việt Nam. Nơi có những đặc điểm riêng tiêu biểu của Huế.
– Có thể bắt gặp những văn bản này trong sách khoa học, báo, trang mạng, ti vi,…
– Một số văn bản cùng loại: Cầu Long Biên chứng nhân lịch sử, Bức thư của thủ lĩnh da đỏ, Ôn dịch thuốc lá,…
2. Đặc điểm chung của văn bản thuyết minh
a) Các văn bản trên không thể coi là văn bản tự sự (hay miêu tả, nghị luận, biểu cảm) được, bởi vì:
- Chúng không trình bày sự việc, diễn biến, nhân vật như ở văn bản tự sự.
- Chúng không trình bày chi tiết cụ thể cho ta cảm nhận được sự vật, con người,… như trong văn miêu tả
- Chúng không trình bày ý kiến, luận điểm như trong văn bản nghị luận.
b) Đặc điểm chung của những văn bản trên là: Trình bày những đặc điểm tiêu biểu của đối tượng một cách khách quan, chính xác, rõ ràng, chặt chẽ. Với mục đích giúp người đọc nhận thức về đối tượng như nó vốn có trong thực tế.
c) Các văn bản trên trình bày đối tượng bằng cách trình bày, giải thích, giới thiệu.
d) Ngôn ngữ của các văn bản trên sử dụng ngôn ngữ khoa học.
II. LUYỆN TẬP
Bài tập 1: Những văn bản này là văn bản thuyết minh, vì:
- Văn bản Khởi nghĩa Nông Văn Vân đã cung cấp cho người đọc thông tin về lịch sử.
- Văn bản Con giun đất cung cấp thông tin về khoa học sinh vật.
Bài tập 2: Văn bản Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000 là một bài văn nghị luận, đề xuất một hành động tích cực bảo vệ môi trường, nhưng đã sử dụng yếu tố thuyết minh để nói rõ tác hại của bao bì ni lông, làm cho đề nghị có sức thuyết phục cao.
Bài tập 3: Các loại văn bản tự sự, miêu tả, biểu cảm có cần yếu tố thuyết minh. Vì nhờ thuyết minh văn bản trở nên sáng tỏ, nội dung văn bản mang tính chính xác, khoa học.