Soạn bài Lưu biệt khi xuất dương của Phan Bội Châu

Soạn bài Lưu biệt khi xuất dương của Phan Bội Châu

Bài làm

I.   Tìm hiểu chung

1.   Tác giả:

–   Phan Bội Châu (1867 – 1940) hiệu là Sào Nam quê ở Đan Nhiễm, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An

–   Là nhà yêu nước, nhà Cách mạng và đồng thời là một nhà thơ, nhà văn lớn

–   Các tác phẩm: Việt Nam vong quốc sử, Ngục trung thư…

2.   Tác phẩm:

–   Lưu biệt khi xuất dương được viết vào năm 1905 khi ông lên đường sang Nhật Bản.

–   Bài thơ viết để giã từ bạn bè, đồng chí.

II.   Đọc – hiểu văn bản

Câu 1: Bối cảnh lịch sử của đất nước và những ảnh hưởng từ nước ngoài:

–   Bối cảnh lịch sử đất nước:

+   Cuối thế kỉ XIX tình hình chính trị – xã hội  hết sức đen tối

+   Chủ quyền đất nước bị mất.

+   Phong trào Cần Vương thất bại.

+   Chế độ phong kiến suy sụp.

–   Tác động từ nước ngoài:

+   Tư tưởng dân chủ tư sản tràn xâm nhập vào nước ta.

+   Từ Trung Hoa, Nhật Bản và các nước phương Tây khác.

=> Phan Bội Châu quyết tìm con đường cứu nước mới theo lối dân chủ tư sản, hướng đến Nhật Bản.

Câu 2: Tư duy mới mẻ, táo bạo và khát vọng hành động của nhà chí sĩ cách mạng trong buổi ra đi tìm đường cứu nước:

–   Quan niệm về chí làm trai, về tư thế và tầm vóc của con người trong vũ trụ.

–   Ý thức, trách nhiệm của cá nhân trước thời cuộc, là công dân có trách nhiệm với cuộc đời nhất là khi đất nước gặp cảnh lầm than.

–   Thái độ quyết liệt trước tình cảnh khó khăn của đất nước và những tín điều xưa cũ.

–   Thể hiện khát vọng hành động, khát vọng lên đường, khơi dậy nhiệt huyết của cả một thế hệ.

Câu 3: Nhận xét hai câu 6, 8 của bản dịch thơ với nguyên tác:

–   Ở câu 6:

+   Nguyên tác “Nguyện trực trường phong Đông hải khứ” nghĩa là mong muốn đuổi theo ngọn gió dài đi qua biển Đông.

+   Bản dịch chỉ chú ý đến “vượt bể Đông” mà không chú trọng đến sự gian khó mà người ra đi muốn, khao khát vợt qua.

–   Câu thơ 8:

+   Nguyên tác có nghĩa là ngàn đợt sóng bạc cùng bay lên

+   Dịch “Muôn trùng sóng bạc tiễn ra khơi” đã làm mất đi sự kì vĩ, hào hùng và đầy lãng mạn của hình ảnh thơ.

Câu 4: Những yếu tố tạo nên sức lôi cuốn mạnh mẽ cho bài thơ:

–   Hình tượng thơ kì vĩ, hào sảng

–   Khí phách ngang tàng, dám đương đầu với những khó khăn, thử thách.

–   Khát vọng sống, khát vọng cống kiến sực sôi.

–   Lý tưởng táo bạo, tiên phong.

–   Lòng yêu nước và ý thức sâu sắc về lẽ vinh nhục.

III.   Tổng kết:

1.   Nội dung:

–   Bài thơ “Lưu biệt khi xuất dương” đã khắc họa vẻ đẹp hào hùng của nhà chí sĩ Cách mạng trong những năm đầu thế kỉ XX.

–   Người ra đi mang theo lý tưởng cứu nước với nhiệt huyết sôi sục, cháy bỏng.

2.   Nghệ thuật:

–   Ngôn ngữ khoáng đạt, gợi hình

–   Lựa chọn hình ảnh kì vĩ, mang tầm vóc vũ trụ.

–   Giọng thơ mang theo nhiệt huyết lúc sôi sục hào hùng, khi thì sâu lắng.

–   Sử dụng các động từ mạnh thể hiện cảm xúc mãnh liệt.