Soạn bài Chạy giặc của Nguyễn Đình Chiểu

Soạn bài Chạy giặc của Nguyễn Đình Chiểu

Bài làm

I.   Tìm hiểu chung

1.   Tác giả:

–   Nguyễn Đình Chiểu (1822 – 1888), tự là Mạch Trạch, hiệu là Hối Trai

–   Sinh tại thành Gia Định (Nay thuộc thành phố Hồ Chí Minh).

–   Ông là một trong những nhà thơ lớn của miền Nam cuối thế kỉ XIX.

–   Là một người đa tài, từng dạy học, làm thuốc và sáng tác thơ văn về chủ đề yêu nước.

–   Các tác phẩm: Lục Vân Tiên, Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc…

2.   Tác phẩm:

–   Viết vào khoảng năm 1959 khi thực dân Pháo đánh chiếm Gia Định.

–   Thể thơ: Thất ngôn bát cú

–   Bố cục: 4 phần

+   Hai câu đề: Giới thiệu hoàn cảnh khi thực dân Pháp nổ súng xâm lược nước ta, tình cảnh nhân dân chạy giặc.

+   Hai câu thực: Cảnh tượng tan hoang, nỗi khổ của người dân.

+   Hai câu luận: Tội ác của giặc xâm lược.

+   Hai câu kết: Thái độ, tâm trạng của tác giả.

II.   Đọc – hiểu văn bản

Câu 1: Tình cảnh nhân dân chạy giặc:

–   Được miêu tả qua 6 câu thơ đầu

–   Thời điểm: Lúc tan chợ với tiếng súng Tây tạo nên sự hoảng loạn, kinh hoàng của người dân có mặt tại đó.

–   Đất nước: Mất thế chủ động, rơi vào thế nguy cấp, cuộc sống bình yên của nhân dân bị giặc đến phá tan.

–   Các từ: bỏ nhỏ, lơ xơ chạy, mất ổ, dáo dác bay… thể hiện sự toán loạn, hãi hùng của nhân dân

–   Hình ảnh: lũ trẻ, đàn chim biểu trưng cho nhân dân, điển hình cho nỗi đau thương mà nhân dân đang phải chịu đựng.

–   Sử dụng nghệ thuật đảo ngữ, tọa sự ám ảnh về cảnh chạy giặc.

–   Các địa danh nổi tiếng, cảnh đất nước có sự đối lập trước và sau chạy giặc.

Câu 2: Tâm trạng và tình cảm của tác giả trước tình cảnh của đất nước:

–   Sự đau xót trước “lũ trẻ lơ xơ chạy”, “bầy chim dáo dác bay”.

–   Đau xót trước cảnh nhà cửa bị cháy lụi, tiền của tan thành bọt nước.

–   Căm thù giặc xâm lược sâu sắc.

Câu 3: Thái độ của nhà thơ trong hai câu kết:

“Hỏi trang dẹp loạn rày đâu vắng?

Nỡ để dân đen mắc nạn này?”

–   Tái hiện hiện thực của đất nước bấy giờ đó là quê hương đầy bóng quân thù nhưng triều đình lại buông xuôi, không đả động.

–   Tâm trạng phẫn uất, thất vọng đồng thời tố cáo sự thờ ơ, vô trách nhiệm của vua quan.

–   Sự xót xa trước tình cảnh của nhân dân.

–   Khơi gợi lòng yêu nước, căm thù giặc của mọi người.

–   Tác phẩm mang giá trị hiện thực sâu sắc.

III.   Tổng kết:

1.   Nội dung:

–   Bài thơ “Chạy giặc”phản ánh hiện thực đau thương của nhân dân Nam Bộ khi thực dân Pháp xâm lược.

–   Nói lên nỗi đau thương, mất mát và sự căm hận của tác giả trước tội ác của giặc.

–   Đồng thời thể hiện niềm mong ước có một anh hùng giúp dân dẹp loạn.

2.   Nghệ thuật:

–   Sử dụng từ láy gợi tả, gợi cảm.

–   Phép đối.

–   Hình ảnh gợi hình, gợi cảm.

–   Ngôn ngữ tinh tế, giàu cảm xúc.