Hướng dẫn soạn văn Chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong văn tự sự
Hướng dẫn
Soạn văn Chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong văn tự sựvới hệ thống lời giải chi tiết, đầy đủ sẽ mang đến nguồn tham khảo hữu ích nhất cho quá trình tìm hiểu bài học của học sinh lớp 8. Các bạn hãy cùng tham khảo nhé.
I. Khái niệm
II. Cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu
1. Đọc lại Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy, cho biết:
a. Tác giả dân gian kể chuyện gì? (Về tình cha con? Về tình vợ chồng chung thủy? Về công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước của cha ông ta xưa?)
Trong Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy tác giả dân gian đã kể về:
- Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước của cha ông ta xưa: quá trình hình thành và nguyên nhân mất nước.
- Tình cha con: An Dương Vương đau đớn, xót xa khi phải tự tay chém đầu con gái Mị Châu.
- Tình vợ chồng: Mị Châu – Trọng Thủy là mối tình đầy ngang trái, tình cảm của họ sâu nặng dù đứng trên hai chiến tuyến.
b. Trong truyện có sự việc Trọng Thủy và Mị Châu chia tay nhau, Trọng Thủy hỏi Mị Châu: “[…] Ta lại tìm nàng, lấy gì làm dấu?” (chi tiết 1), Mị Châu đáp: “Thiếp có áo gấm lông ngỗng[…] đi đến đâu sẽ bứt lông để rắc ở ngã ba đường để làm dấu” (chi tiết 2).
Theo anh (chị), có thể coi sự việc và các chi tiết trên là những sự việc, chi tiết tiêu biểu trong Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy được không, vì sao? (Nếu không kể sự việc đó hoặc bỏ chi tiết Mị Châu rắc lông ngỗng để làm dấu thì câu chuyện có tiếp nối được không, vì sao?)
Đó là những sự việc, chi tiết tiêu biểu vì nó mở ra bước ngoặt, tình tiết mới, sự việc mới. Nếu không có chi tiết Mị Châu, Trọng Thủy lấy dấu lông ngỗng giao hẹn thì Trọng Thủy sẽ không thể tìm theo dấu vết đó để đánh chiếm và giành thắng lợi hoàn toàn.
2. Tưởng tượng người con trai lão Hạc (nhân vật chính trong truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao) trở về làng vào một hôm sau Cách mạng tháng Tám 1945 như sau:
Về tới đầu làng, tháy cảnh xóm làng tuy còn xơ xác, tiêu điều, nhưng khí thế cách mạng sôi nổi, anh bồi hồi nhớ lại những kỉ niệm xưa…Anh tìm gặp ông giáo, được nghe kể về cha mình, rồi theo ong đi viếng mộ cha. Sau mấy ngày thăm hỏi bà con hàng xóm và bạn bè cũ, anh gửi lại ông giáo những di vật của cha, tạm biệt quê hương, nhưng không như lần trước, lần này anh đi làm nhiệm vụ của người cách mạng.
Anh (chị) hãy chọn một sự việc tiếp sau đó rồi kể lại với một số chi tiết tiêu biểu.
Lựa chọn chi tiết người con trai lão Hạc cùng ông giáo ra viếng mộ cha. Các sự việc tiếp diễn:
- Anh kể về những ngày tháng cơ cực khi làm ở đồn điền cao su bên mộ người cha đã mất.
- Hối hận khi đã bỏ nhà ra đi năm đó.
- Hứa với cha sẽ sống tốt để xứng đáng với những gì cha đã dành cho
- Nói về dự định sẽ tham gia kháng chiến.
3. Từ những việc làm trên, anh (chị) hãy nêu cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong bài văn tự sự.
Cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong bài văn tự sự:
- Xác định đề tài của văn bản.
- Dự kiến các sự việc trong cốt truyện:
+ Cốt truyện truyền thống: trình bày, khai đoạn, phát triển, đỉnh điểm, kết thúc.
+ Cốt truyện phóng khoáng hiện đại: theo logic kể trên, có thể đảo ngược trình tự.
Phân chia cốt truyện thành các đoạn, mỗi đoạn cần chọn những sự việc, chi tiết tiêu biểu.
III. Luyện tập
1. Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:
a. Khi kể lại chuyện này, có người định bỏ sự việc hòn đá xấu xí được xác định là rơi từ vũ trụ xuống. Theo anh (chị) làm như thế có được không, vì sao?
Không thể bỏ sự việc hòn đá xấu xí được xác định là rơi từ trên vũ trụ xuống vì:
- Chi tiết này chính là cơ sở cho sự việc phần kết thúc.
- Chi tiết này cũng lí giải cho sự việc người làng và đám trẻ nhận ra vẻ đẹp của hòn đá.
- Chi tiết đó tạo nên nội dung tư tưởng của văn bản: hòn đá xù xì, vô dụng mà trở nên vĩ đại vô cùng
b. Từ đó, anh (chị) rút ra bài học gì về cách lựa chọn sự việc và chi tiết tiêu biểu khi viết bài văn tự sự (hoặc kể chuyện)?
- Cần lựa chọn những chi tiết, sự việc tiêu biểu để kể.
- Các chi tiết phải góp phần làm nổi bật lên cốt truyện, đó phải là những chi tiết tiêu biểu, hấp dẫn.
2. Đọc đoạn trích Uy-lit-xơ trở về (trích sử thi Ô-đi-xê), anh (chị) hãy cho biết:
-Hô-me-rơ kể chuyện gì?
Hô-me-rơ kể chuyện về cuộc gặp gỡ hạnh phúc và cảm động của Uy-lit-xơ và Pê-nê-lốp sau nhiều năm xa cách.
– Ở phần cuối đoạn trích, tác giả đã chọn một sự việc quan trọng, đó là sự việc gì, được kể bằng những chi tiết tiêu biểu nào? Có thể coi đây là thành công của Hô-me-rơ trong nghệ thuật kể chuyện không, vì sao?
Phần cuối đoạn trích, tác giả chọn chi tiết: Hô-me-rơ tưởng tượng ra cảnh “người đắm tàu” để so sánh tâm trạng của Pê-nê-lốp khi nhận ra chồng.
Đây là chi tiết làm nên thành công của Hô-me-rơ trong nghệ thuật kể chuyện vì chi tiết này thể hiện được phẩm chất của Pê-nê-lốp cũng như tâm trạng, không khí của cuộc gặp gỡ xúc động giữa hai vợ chồng.
Theo Vanmautuyenchon.com