Tả cây đa cổ thụ ở quê em

Tả cây đa cổ thụ ở quê em

Bài làm

Từ bến đồ Yến đã nhìn thấy làng em. Phải qua một cánh đồng bao la, đi trên con đường liên xã dài hơn hai cây số, em đã nhìn thấy hình bóng quê hương yêu dấu cây đa Mục Bài in bóng xanh thẳm trên bầu trời. Mỗi lần đi xa về, em cảm động như cây đa làng Hương đang tay vẫy chào đón đợi.

Cây đa tọa lạc trên một bãi cỏ rộng đến ba sào cạnh ngã ba đường vào xóm Bầu đến xóm Bến. Cách xa cây đa độ tram mét là đình Hương nổi tiếng khắp vùng. Cây đa tỏa bóng xanh um. Ông nội em cho biết: “Cụ Nghè đã trồng cây đa này và đặt tên là Mục Bài. Đã mười đời nay, con cháu cụ, dòng trọ Trịnh vẫn tự hào về cây cổ thụ. Có lẽ đã trên dưới 20 năm rồi đấy …”.

Gốc đa xù xì, phải đến năm sáu người ôm mới xuể. Rễ cây nâu đen như một bầy trăn khổng lồ cuồn cuộn, nửa chìm nửa nổi ôm lấy gốc đa, cắm sâu vào bốn phía. Có nhiều rễ phụ từ cành cao đâm thẳng đứng, có những chum tua tủa bằng chiếc đũa màu gạch đỏ, có những rễ phụ to bằng cổ tay, cổ chân chĩa thẳng xuống. Năm tháng trôi qua, những rễ phụ này sẽ xuyên sâu vào lòng đất, để hút chất nuôi cây, để làm cho gốc cây cổ thụ vừa to thêm vừa vững chắc. Gốc đa là nơi nghỉ mát cho khách bộ hành, là nơi đón đợi, tụ hội của trẻ mục đồng, của học sinh làng Hương …

Lá đa to và dày bằng bàn tay người lớn. Mùa xuân cây đa nảy lộc, lá non màu đỏ hung, búp đa nhọn tua tủa như muôn nghìn ngọn giáo nhọn hoắt đâm thẳng lên bầu trời, dân làng em vẫn gọi là “giáo búp da”. Cuối tháng hai, lá đa xanh rì, xanh ngắt, cành lá sum sê. Nhìn từ xa tán đa, vòm đa như một chiếc dù xanh khổng lồ bung nở. Hoa đa như nụ chè nhưng to hơn. Tháng 5, tháng 6 vào mùa hè, qủa đa chín đỏ mọng, rồi đem thẫm lại như trái bồ quân, như quả táo Tàu trong gói thuốc Bắc. Quả đa chín có vị ngọt, chúng em vẫn nhặt đa rụng chia nhau. Hạt đa như hạt kê đen nhánh, rất cứng, hoặc theo phân chim hoặc theo gió đi xa, gieo giống vào đầu non sườn núi, khắp bốn cõi. Dưới vòm lá đa xanh là nơi cò đậu khi hoàng hôn, là nơi trú mưa của đàn én, là nơi hội họp của bầy sáo. Mùa trái chín, cây đa hiền thảo gọi về hàng trăm con sáo. Chúng hót ríu ran, chúng tranh nhau, cãi nhau chí chóe để tranh giành trái chính từ sáng sớm đến chiều tà.

Dưới gốc đa Mục Bài, bà con làng Hương đã từng làm lễ tiễn đưa con em mình ra trận thời chống Mĩ. Là nơi lưu luyến tiễn con của những mẹ già, nơi thương nhớ tiễn chồng của những người vợ trẻ. Cây đa chắc còn nhớ những giọt nước mắt hậu phương, chắc còn nhớ tới 124 gương mặt những chàng trai làng Hương đi đánh giặc mãi không về.

Từ ngày đình làng còn là trường học cấp hai của xã, cây đa Mục Bài là nơi hội tụ của đám học trò nghịch như quỷ sứ. Sân bóng cũng là đây. Phá tổ chim, hái quả chín cũng là đây. Những sau ngày có một học sinh trèo bị ngã, cây đa trở thành cõi thiêng, đồn đãi nhiều chuyện lạ!

Em chưa dám một lần treo đa. Nhưng em và bạn em đã nhiều lần đi vòng quanh gốc đa, ôm lấy gốc đa, ngước mắt nhìn lên những cành đa to như cột đình, ngắm vòng lá xanh, nghe chim hót, nghe gió thổi là reo mà thấy lòng tuổi thơ xôn xao khó tả. Cụ Nghè họ Trịnh đã trồng cây đa. Phải chăng cụ muốn để đức sâu nghĩa nặng cho con cháu, để lại bóng mát cho bà con. Câu hát của chị gái vẫn làm em xúc động khi nhớ, khi nghĩ về làng hương yêu dấu, cây đa Mục Bài thân thương của mình:

Cây đa cũ, bến đò xưa

Bộ hành có nghĩa, nắng mưa vẫn chờ.